11 tháng 8, 2017. Bắc Kinh tức giận cảnh báo khi tàu chiến Mỹ áp sát một hòn đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp ở Biển Đông. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Cảnh Sảng nói hành động của tàu USS John McCain hôm 10/8/2017,

là vi phạm luật pháp Trung Quốc và luật pháp quốc tế, gây ảnh hưởng "nghiêm trọng" tới chủ quyền và an ninh quốc gia.

Trung Quốc tăng cường xây dựng trên Đá Vành Khăn. Image caption

"Trung Quốc vô cùng bất bình về việc này," ông Cảnh nói trong một tuyên bố, và cho biết thêm là Bắc Kinh sẽ chính thức phản đối với Washington.

Tàu khu trục của hải quân Hoa Kỳ hôm thứ Năm đã áp sát Đá Vành Khăn (Mischief Reef), vào cách chưa tới 12 hải lý. Hãng tin AFP nói tàu thậm chí đã vào sát trong phạm vi 6 hải lý.

Hoa Kỳ nói đây là hoạt động nhằm 'thực thi quyền tự do đi lại trên biển'

Đá Vành Khăn, thuộc Quần đảo Trường Sa, là nơi Trung Quốc hiện đang nắm quyền kiểm soát nhưng Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền.

Hãng tin AFP dẫn nguồn từ một quan chức Hoa Kỳ, nói Trung Quốc đã phát các tín hiệu cảnh báo ít nhất là 10 lần về phía tàu USS McCain.

"Hãy quay ra, các anh đang trong vùng biển của chúng tôi," phía Trung Quốc nói.

"Chúng tôi nói với họ rằng chúng tôi là tàu Mỹ, đang tiến hành hoạt động tự do đi lại trên biển," AFP trích lời quan chức Hoa Kỳ giấu tên.

Quan chức này nói với AFP rằng việc trao đổi qua lại giữa hai bên là "an toàn và chuyên nghiệp", và hoạt động của phía Mỹ kéo dài trong khoảng 6 tiếng đồng hồ.

Tuy nhiên, phát ngôn viên Cảnh Sảng nói đó là các hoạt động "gây nguy hiểm tính mạng".

Hình ảnh chụp Đá Vành Khăn trước đó bốn năm, hôm 1/4/1995, cho thấy khi đó nơi này là một bãi đá chìm, Trung Quốc dựng lán bên trên. Bản quyền hình ảnh ROMEO GACAD/AFP/Getty Images

Hình chụp từ trên không hôm 20/3/1999 cho thấy Trung Quốc đã bồi đắp, cơi nới trên Đá Vành Khăn. Bản quyền hình ảnh ROMEO GACAD/AFP/Getty Images

Việc tàu Mỹ áp sát Đá Vành Khăn diễn ra chỉ bốn ngày sau khi Hoa Kỳ, Úc và Nhật Bản, bên lề Diễn đàn An ninh của 10 nước ASEAN tổ chức tại Manila, lên án việc Trung Quốc bồi đắp đảo nhân tạo tại Biển Đông và xây cất các căn cứ quân sự trên đó, AFP tường thuật.

Mới đây, tổ chức nghiên cứu Asia Maritime Transparency Initiative (AMTI) công bố trên trang web của họ các hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy Trung Quốc đang mở rộng các đảo nhân tạo.

Điều này trái ngược với lời Ngoại trưởng Trung Quốc nói bên lề Diễn đàn An ninh ASEAN hôm thứ Hai rằng Bắc Kinh đã chấm dứt các hoạt động đó từ hai năm nay.

Ông Vương còn nói thêm rằng nước đang có các hoạt động bồi đắp trên biển "không phải là Trung Quốc".

"Việc cơi nới của Bắc Kinh đã không chấm dứt vào giữa năm 2015 với sự hoàn tất các đảo nhân tạo tại Quần đảo Trường Sa. Bắc Kinh đang tiếp tục bồi đắp đảo về phía bắc, tại Quần đảo Hoàng Sa," AMTI viết.

AMTI nói hai ví dụ gần nhất là tại Đảo Cây (tên tiếng Anh, Tree Island, và phía Trung Quốc gọi là đảo Triệu Thuật) và Đảo Bắc (North Island) thuộc nhóm đảo An Vĩnh (tên tiếng Anh là Amphitrite Group) ở Quần đảo Hoàng Sa.

Những hình ảnh vệ tinh mà AMTI công bố cũng cho thấy lời ông Vương Nghị nói là không đúng.

Các hình này cho thấy sự thay đổi, mở rộng rõ rệt trên Đảo Cây trong các thời điểm 28/6/2016 và 5/8/2017 so với thời điểm 5/8/2015.

Trung Quốc kể từ 2015 đã nạo vét một vịnh mới và bồi đắp thêm được 10 hectare trên Đảo Cây, và gần đây đã hoàn tất thêm một bãi đáp trực thăng mới, đồng thời lắp đặt các máy phát điện chạy bằng gió cùng các tấm pin mặt trời tại đây, theo AMTI.Bắc Kinh tức giận cảnh báo khi tàu chiến Mỹ áp sát một hòn đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp ở Biển Đông, AMTI nói.

Trên Đảo Bắc, AMTI nói Trung Quốc đã bắt đầu việc bồi đắp để nối đảo này với Đảo Trung (Middle Island) kế bên vào năm 2016, nhưng phần nối liền hai đảo đã bị bão Sakira hồi tháng Mười năm ngoái phá tan. Kể từ đó, Trung Quốc đã tiến hành bồi đắp tiếp ở mũi nam của Đảo Bắc và xây tường chắn quanh 7 acres đảo mới bồi đắp để chống bị xói mòn, đồng thời xây cất một số cơ sở mới tại đây.

BBC Tiếng Việt