Cờ bạc căn bệnh xã hội dễ lây lan nhưng khó chữa khó chừa

Chi tiết: Chuyên mục: Bài Viết Của Nhiều Tác Giả Khách; Được đăng: Thứ sáu, 21 Tháng 11 2025 01:37; Trần Mỹ Duyệt; Lượt xem: 37

Cờ bạc (bài bạc, đánh bạc, đánh bài, trò đỏ đen) thuộc trong “tứ đổ tường”, gồm: Tửu, Sắc, Tài, Khí. Hay còn được gọi là Cờ Bạc, Rượu Chè, Trai Gái, Nghiện Hút. Chúng là những thói xấu từng làm tan nát cửa nhà, thân bại danh liệt của nhiều người, và phá vỡ hạnh phúc nhiều gia đình.

“Chơi thử đi. Vui thôi mà. Thua thì chỉ mất 10 đồng, nhưng được một cái có khi kiếm cả 100, 200, 500, hoặc 1000 đồng. Mất mát gì mà không thử?” Những câu chào mời này chắc bạn đã có lần nghe, hoặc cũng có lần bạn cho là đúng và đã thử. Nhưng hậu quả là bạn sẽ không được như ý bạn muốn. Nếu bạn muốn thắng chỉ có một cách là tiếp tục chơi và chơi mãi. Tôi nhớ lại lời vị linh mục coi một giáo xứ bên cạnh kinh đô cờ bạc là Las Vegas thuộc tiểu bang Nevada, Hoa Kỳ. Ngài vẫn thường nhắc nhở các giáo dân cũng như những ai ghé thăm Las Vegas câu nói để đời như sau: “Đến Las Vegas mà thua là bình thường. Huề là khác thường. Thắng là phép lạ.”

Những lời trên đây của vị linh mục cũng nhắc tôi về một lớp học. Người thầy tôi lúc đó là một tiến sỹ về Tâm Lý Thống Kê (Psychological Statistics). Ông cũng là một trong những người được các sòng bài ở Las Vegas và nhiều nơi mời giúp thiết kế những xác suất trúng và thua dựa trên tâm lý để thu hút khách chơi. Nhân cơ hội các sinh viên hội thảo về chủ đề thua và thắng tại các sòng bài, ông đã để ra cả giờ phân tích về những trường hợp thua và thắng dựa trên xác suất của thống kê mà các sòng bài đã cài đặt. Ông cũng đem kinh nghiệm của chính ông ra kể cho các sinh viên chúng tôi biết rằng, trước kia ông cũng là một tay cờ bạc. Ông đã thua tất cả và đã trải nghiệm những khó khăn của một kẻ đứng đường, ăn xin, và vô gia cư. Nhưng nhờ sự giúp đỡ tận tình của bạn bè, người thân và với ý chí, ông đã đứng dậy tiếp tục con đường học vấn, và kết quả là ông được như ngày hôm nay. Có một chút hối hận theo ông, đó là trước kia ông đã trắng tay vì cờ bạc, nhưng bây giờ với những kiến thức về tâm lý, về thống kê học, ông lại giúp các sòng bài để bóc lột người khác. Nhưng ông đã tự an ủi mình: “Tôi sẽ sớm chấm dứt hợp đồng với các sòng bài vào cuối năm nay, và tôi sẽ tiếp tục nói với các sinh viên tôi rằng: Nếu đến Las Vegas hay các nơi bài bạc khác để vui chơi, để trải nghiệm cho biết thế nào là thắng, thua một lần cho biết thì OK, nhưng nếu mang ý tưởng làm giầu đến đó thì khi về sẽ trắng tay, vì không bao giờ thắng được.”

Tại Hoa Kỳ có khoảng 2,5 triệu người lớn nghiện cờ bạc nặng. Khoảng 4 tới 6 triệu người đang phải chiến đấu với tình trạng cờ bạc. Một khảo cứu năm 2024 đã chỉ ra rằng 55% người lớn tại Hoa Kỳ tham gia vào các hình thức bài bạc.

Hầu hết những kẻ cờ bạc đều trắng tay. Khảo cứu cũng cho biết có tới 96% những người cờ bạc trên online là những kẻ thua, và một khảo cứu khác thì cho biết 89% những người cờ bạc trên online và 86,5% ở các sòng bài đều thua. Số tiền thua cờ bạc hàng năm tại Hoa Kỳ lên đến hơn 100 tỷ dollars.

Khảo cứu cũng chỉ ra rằng đàn ông thường liên quan đến cờ bạc hơn đàn bà. Ngoài ra những thanh niên trẻ, đặc biệt là dưới 20 tuổi thường tham gia các nhóm cờ bạc và mau chóng trở thành nghiện. Với con số tới 5% những thanh thiếu niên và người trẻ có liên quan đến tình trạng nghiện cờ bạc. [1]

Tại Việt Nam, theo một nghiên cứu, có tới gần 1% dân số mắc rối loạn cờ bạc, nam nhiều gấp 3 lần nữ. Có sinh viên chỉ cá độ online, có bạn chuyên cá độ bóng đá... nhưng hầu hết đều đến điều trị khi đã muộn. Đáng chú ý có tới 15 - 20% người nghiện cờ bạc từng có hành vi tự sát. [2]

NHỮNG HÌNH THỨC CỜ BẠC:

Những hình thức cờ bạc cổ điển:

Tổ tôm, xóc đĩa, bầu cua, mạt chược, tứ sắc.

Chơi hụi.

Số đề.

Đá gà.

Những hình thức cờ bạc hiện nay:

Chơi tại các sòng bài (casino).

Chơi trên mạng (online).

Sòng bạc trực tuyến.

Chuyển khoản qua MoMo, ZaloPay.

Đầu tư qua các ứng dụng tài chính.

Cá cược thể thao.

Bài cào.

Xổ số.

NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ BỆNH CỜ BẠC?

Nhiều người thường đơn giản nghĩ rằng cờ bạc là một thú vui không tai hại. Chơi cho vui, được thua vài chục, vài trăm, hay vài ngàn không quan trọng.

Nhưng chơi cho vui và nghiện cờ bạc lại có một liên hệ rất đặc biệt. Nó là một tiến trình có thể tạo ra những hậu quả tai hại cả về tâm lý, thể lý, tài chính cũng như tương quan xã hội của người chơi. Thí dụ, trạng thái mệt mỏi, uể oải, và lười biếng, hoặc những triệu chứng liên quan đến tâm sinh lý như trầm cảm, nhức đầu một bên (migraine), căng thẳng, biến chứng về đường ruột, cáu gắt, bực tức, và lo lắng. Tình trạng này có thể dẫn đến những suy nghĩ vô vọng, chán nản, ngờ vực. Trong một số trường hợp, nó có thể dẫn đến tư tưởng tự tử hoặc tự tử.

Cờ bạc đã trở thành mối quan tâm về sức khỏe cộng đồng tại nhiều quốc gia trên thế giới.

CỜ BẠC LÀ TÂM BỆNH?

Một người say rượu không bao giờ nhận mình là say, cũng vậy, người nghiện cờ bạc không bao giờ nhận mình là ‘bài bạc’. Nhưng thực tế, đam mê cờ bạc là một hình thức nghiện ngập có thể gây ra những tai hại về thể lý, tâm lý, và xã hội. Theo Cẩm Nang Chẩn Đoán và Thống Kê Của Hiệp Hội Tâm Thần Hoa Kỳ, ấn bản lần thứ 5 (the American Psychiatric Association (APA's) Diagnostic and Statistical Manual, fifth edition (DSM-5), cờ bạc được biết đến như một hội chứng xung-lực-ức-chế (impulse-control disorder) [3]. Điều này có nghĩa là người cờ bạc luôn luôn bị thôi thúc và lôi cuốn vào đam mê này như một người nghiện rượu, nghiện thuốc lá, hoặc nghiện cần sa, ma túy.

Để chẩn đoán bệnh nghiện cờ bạc, theo The DSM-5 xác định phải có ít nhất 4 trong những triệu chứng sau đây liên tiếp trong vòng 12 tháng:

-Càng thua nhiều càng đánh nhiều nhằm thỏa mãn cơn khát cờ bạc.

-Bồn chồn, bực tức khi cố gắng ngừng chơi cờ bạc.

-Tiếp tục hết lần này đến lần khác hứa chừa mà không chừa.

-Luôn luôn nghĩ về cờ bạc và tìm mọi cách để tiếp tục.

-Chơi bạc mỗi khi cảm thấy bị căng thẳng.

-Trở lại chơi sau mỗi lần thua.

-Nói láo để che đậy hành động cờ bạc.

-Biết về những tương quan hoặc những vấn đề công ăn việc làm do cờ bạc gây ra.

-Vay mượn, cầm cố để có tiền cờ bạc.

Những trường hợp tương tự như trên đã cho thấy người đam mê cờ bạc thường có những hành động liên quan đến bạo hành, tinh thần bất ổn, căng thẳng hoặc ảo tưởng. Đam mê cờ bạc cũng dính dấp đến những triệu chứng như tâm thần phân liệt (bipolar disorder), ám ảnh-thôi thúc (obsessive-compulsive disorder ‘OCD’), hoặc tăng động (attention-deficit/hyperactivity disorder ‘ADHD’) [4]. Người cờ bạc dường như ăn không ngon, ngủ không yên, lòng trí lúc nào cũng nghĩ đến bài bạc, đến thua, đến thắng và đến gỡ…

Tại Việt Nam, những bệnh nhân vào điều trị tại Viện Sức Khỏe Tâm Thần - Bệnh Viện Bạch Mai - trong tình trạng rối loạn hành vi, đồng thời luôn cảm thấy tự ti, chán nản về bản thân, nhiều lần đã cố gắng ngừng việc chơi cờ bạc, lập kế hoạch để thay đổi, thử làm công việc mới, nhưng đều không thành công.

Theo các bác sĩ, nghiện cờ bạc hay trò chơi may rủi, là một rối loạn tâm thần do hệ thống tưởng thưởng của não bị rối loạn. Nghiện đánh bạc là sự thôi thúc để tiếp tục đánh bạc, không thể kiểm soát được, bất chấp số tiền phải trả cho trò chơi và những ảnh hưởng đến cuộc sống. [5]

Tóm lại, cờ bạc chính là một căn bệnh xã hội và cũng là một triệu chứng tâm bệnh. Nó dễ bị lây nhiễm nhưng lại rất khó chữa và khó chừa. Những ai may mắn thoát ra khỏi bệnh này ít nhiều cũng học được những bài học đau đớn, đắt giá, và thường là hối hận cả đời!!

CHỮA TRỊ VÀ PHÒNG NGỪA

Là một căn bệnh dễ lây lan, nhưng lại rất khó chữa và khó chừa. Theo chuyên môn, để chữa trị chứng nghiện cờ bạc cần phải theo những tiến trình sau:

Tâm lý trị liệu: Gồm thái độ trị liệu (behavior therapy) hoặc nhận thức trị liệu (cognitive behavioural therapy – CBT).

Phương pháp trị liệu này sẽ giúp giảm bớt ham muốn cờ bạc bằng cách trình bày cho người nghiện thấy những hành động liên quan đến cờ bạc, những bước căn bản cần thực hiện để từ từ cắt giảm đam mê cờ bạc. Hoặc thay đổi suy nghĩ về cờ bạc.

Thuốc: An thần và chống trầm cảm (Mood stabilizers and Antidepressants) để giúp giảm bớt những triệu chứng và bệnh lý đôi khi xuất hiện ở những bệnh nhân nghiện cờ bạc. Thuốc chống trầm cảm (Antidepressants) có thể giảm thiểu sự hối thúc việc đánh bạc. Những thuốc cai nghiện (Narcotic antagonists) cũng có thể giúp trong một số bệnh nhân nghiện cờ bạc.

Các nhóm hỗ trợ (Self-help groups): Người nghiện cờ bạc cũng có thể tiếp xúc với những chương trình cai nghiện cờ bạc qua American Psychiatric Association – Gambling Disorder. [6]

Tóm lại, để chữa trị bệnh nghiện cờ bạc, những cách thức thông thường sau đây được cho là có hữu hiệu đối với một số người:

1.Tìm kiếm sự giúp đỡ. Thí dụ, những ý kiến, những kinh nghiệm khôn ngoan và khách quan của các bạn bè thân thuộc và những người trong gia đình.

Sự hỗ trợ của gia đình, bạn bè, những lời khuyên bảo, lời cầu nguyện và có thể tài chánh để vượt qua cơn túng quẫn được coi là những cách hữu hiệu giúp những người nghiện cờ bạc. Tuy nhiên chỉ có người nghiện cờ bạc mới có thể tự quyết định về hành động của mình.

2.Tham gia những hình thức giải trí lành mạnh. Thí dụ, đọc sách, câu cá, thể dục, thể thao, ca nhạc, sinh hoạt hội đoàn.

3.Tránh xa những cơ hội cờ bạc. Thí dụ, không đến những nơi chơi bài bạc, hạn chế các cuộc thăm hỏi hoặc giao tiếp với các bạn bè cờ bạc.

4.Nghĩ đến những hậu quả của cờ bạc. Thí dụ, bán xe, bán nhà, mất sức khỏe, mất công ăn việc làm, tan vỡ hạnh phúc gia đình.

5.Tránh không nhàn rỗi. Người xưa có câu: “Nhàn cư vị bất thiện”. Hãy làm cho mình luôn luôn bận bịu với những hành động có giá trị và ích lợi cho bản thân, gia đình và xã hội.

Ngoài những cách thông thường trên, phương pháp trị liệu tâm linh có thể được cho là hữu hiệu nhất.

TÂM LINH TRỊ LIỆU

Thánh Kinh kể rằng có một lần các môn đệ Chúa Giêsu đã không trừ được quỷ nhập, và người ta phải nhờ đến Ngài. Sau khi trừ quỷ xong, Ngài đã cho biết lý do: “Thứ quỷ này không thể trừ được nếu không ăn chay và cầu nguyện.” (Mátthêu 17:14-21; Marcô 9:28-29)

Dưới cái nhìn tâm linh, nghiện cờ bạc cũng là một thứ quỷ ám mà ta chỉ có thể trừ được bằng “chay tịnh và cầu nguyện.”

Chay tịnh hay ăn chay đối với người cờ bạc là sự hy sinh và ép mình xa tránh các dịp có thể bị cám dỗ. Phải tự mình ý thức việc làm và hậu quả của cờ bạc. Ý nghĩ: “Chỉ một lần này nữa thôi. Biết đâu ta sẽ đổi đời” là một lời cám dỗ cực kỳ nguy hiểm cần phải loại bỏ khỏi đầu óc, và phải dứt khoát. Đến với cờ bạc vì nghĩ rằng mình sẽ làm giầu bằng cách đốt giai đoạn hoặc gặp vận may là đi vào một chước cám dỗ, và để mình bị ám ảnh bởi ảo tưởng giầu có.

Tiếp đến, người cờ bạc muốn chừa sửa phải có sức mạnh tinh thần và ơn trên. Không được trợ giúp từ trên cao, con người không dễ dàng thắng nổi những cám dỗ của cờ bạc. Do đó, những ai muốn từ bỏ cờ bạc, họ phải khiêm tốn nài xin ơn trợ giúp của Chúa, vì: “Nếu không có Ta, các ngươi không làm gì được.” (Gioan 15:5)

Trần Mỹ Duyệt

_____________

Tài liệu tham khảo:

1.AI Overview
2. Sức Khỏe @ Đời Sống

https://suckhoedoisong.vn/co-toi-15-20-nguoi-nghien-co-bac-tung-co-hanh-vi-tu-sat-169250513090145297.htm

13-05-2025 09:12