Ông Kerry tới Hà Nội lần đầu tiên dưới cương vị ngoại trưởng. Hoa Kỳ sẽ tăng cường hỗ trợ an ninh hàng hải cho các nước láng giềng nhỏ hơn của Trung Quốc. Tuyên bố được Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry đưa ra vào hôm thứ Hai 16/12 trong bối cảnh căng thẳng gia tăng tại khu vực đang có tranh chấp ở Biển Đông.

Ông Kerry cũng nhắc nhở chính quyền Việt Nam về nhân quyền và cải cách dân chủ cũng như cả cách kinh tế.

Hãng thông tấn AP dẫn lời ngoại trưởng Mỹ cho hay Hoa Kỳ sẽ cung cấp thêm 32.5 triệu USD để giúp các nước Đông Nam Á bảo vệ vùng lãnh hải của họ và bảo đảm tự do hàng hải.

Ông Kerry nói riêng Việt Nam sẽ nhận tới 18 triệu USD, trong đó gồm năm tuần tra cao tốc sẽ được trao cho Cảnh sát biển Việt Nam.

Điều này có nghĩa hỗ trợ an ninh hàng hải của Hoa Kỳ cho khu vực này sẽ vượt 156 triệu USD trong hai năm tới, Bộ Ngoại giao Hoa kỳ cho biết .

“Không có khu vực nào có được an toàn nếu không thực thi pháp luật hiệu quả trong vùng lãnh hải,'' ông Kerry nói trong cuộc họp báo chung với với Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh.

Theo dự kiến ông Kerry vào thứ Ba sẽ tới Philippines, nơi cũng có căng thẳng với Trung Quốc về chủ quyền tại Biển Đông.

Việc Trung Quốc mới tuyên bố Vùng Nhận dạng Phòng không mới (ADIZ) đang gặp phải phản đối mạnh từ Hoa Kỳ, Nhật Bản, Nam Hàn và là hồi chuông cảnh báo các nước tại khu vực trong đó có Việt Nam.

Tại cuộc họp báo, ông Kerry đã nặng lời về ADIZ khi nói động thái của Trung Quốc tăng nguy cơ "tính toán sai lầm" và có thể tạo xung đột.

“Khu vực [Vùng Nhận dạng Phòng không] không không nên được thực hiện và Trung Quốc nên kiềm chế những hành động đơn phương tương tự như ở những nơi khác, đặc biệt là ở Biển Nam Trung Hoa, (Biển Đông)'' ông Kerry nói.

'Tàu Mỹ quấy rối'

Tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc được điều tới Biển Đông gần đây.

Căng thẳng khu vực càng được quan tâm nhiều hơn sau khi vào đầu tháng này chiến hạm Trung Quốc suýt va vào tàu tuần dương của Hoa Kỳ ở Biển Đông.

Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ cho biết tàu sân bay USS Cowpens đang hoạt động trong vùng biển quốc tế và đã phải điều chỉnh để tránh đụng tàu sân bay duy nhất của Trung Quốc, tàu Liêu Ninh, vào ngày 5/12.

Tuy nhiên, một tờ báo Trung Quốc đưa tin hôm thứ Hai rằng các tàu chiến của Mỹ đã "quấy rối" tàu sân bay Liêu Ninh và các tàu hộ tống tàu này trước.

Ngoài chủ đề an ninh hàng hải, ông Kerry, người đang có chuyến thăm lần thứ 14 của mình tại Việt Nam kể từ khi chiến tranh kết thúc vào năm 1975 nhưng là lần đầu tiên tới đây dưới cương vị ngoại trưởng, cũng đã thúc giục giới chức Việt Nam thả tù nhân chính trị, cải thiện hồ sơ nhân quyền, đặc biệt là về tự do tôn giáo và quyền tự do internet.

“Việt Nam cần chứng tỏ tiếp tục có thêm tiến bộ về nhân quyền và tự do, trong đó có tự do tôn giáo, tự do ngôn luận và tự do lập hội,'' ông Kerry nói.

Vào hôm 14/12 ở Tp HCM, trong Bấm bài phát biểu tại buổi gặp các thành viên của Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ và Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright, Ngoại trưởng Kerry nói “Tôi nghĩ rằng cơ hội cho tương lai là to lớn.

“Nếu tập trung đúng vào sự cởi mở và tự do của xã hội, tôn trọng đúng đắn con người và quyền của họ, tập trung đúng đắn vào tăng trưởng và giáo dục, tôi sẽ chẳng hề có nghi ngờ rằng tất cả những năng lượng và nỗ lực đó dùng vào việc cố gắng định ra một phương hướng mới, nó sẽ mang lại thành công to lớn,” ông Kerry nói.

BBC Tiếng Việt