Tòa án tối cao của Liên Hợp Quốc về tranh chấp giữa các nước đã ra lệnh Nga ngay lập tức ngừng các hoạt động quân sự ở Ukraine, nói họ ‘quan ngại sâu sắc’ về hành động sử dụng vũ lực của Moscow.

Tòa Công lý Quốc tế ở The Hague, Hà Lan.

Mặc dù các phán quyết của Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) có tính ràng buộc, nhưng họ không có phương tiện trực tiếp để thực thi phán quyết, và trong những trường hợp hiếm hoi trước đây các nước bị phán quyết đã phớt lờ nó.

“Liên bang Nga sẽ phải ngay lập tức đình chỉ các hoạt động quân sự mà họ bắt đầu vào ngày 24/2/2022 trên lãnh thổ Ukraine,” các thẩm phán ICJ phán quyết với tỷ lệ 13/2.

Tòa cũng nói thêm rằng Nga cũng phải đảm bảo các lực lượng khác mà họ kiểm soát hoặc hỗ trợ không tiếp tục chiến dịch.

Ukraine đã đệ đơn kiện lên ICJ ngay sau khi cuộc xâm lược của Nga bắt đầu vào ngày 24/2, nói rằng lời biện minh mà Moscow tuyên bố, rằng họ hành động để ngăn diệt chủng ở đông Ukraine, là không có cơ sở.

Bên cạnh tranh luận về cơ sở của xâm lược, Kyiv cũng yêu cầu có các biện pháp ‘tạm thời’ khẩn cấp chống lại Nga để ngăn bạo lực trước khi vụ kiện được xét xử đầy đủ. Những biện pháp này đã được chấp thuận hôm 16/3.

Trong các phiên xử hồi đầu tháng, Ukraine nói không có mối đe dọa diệt chủng nào ở miền đông Ukraine và rằng Công ước diệt chủng năm 1948 của Liên Hợp Quốc, mà cả hai nước đã ký kết, không cho phép mở xâm lược để ngăn chặn diệt chủng.

Các lực lượng chính phủ Ukraine đã chiến đấu chống lại phe ly khai được Nga hậu thuẫn ở khu vực Donbass, miền đông Ukraine kể từ năm 2014. Kyiv và các đồng minh phương Tây bác bỏ tuyên bố của Moscow rằng họ đang tiến hành diệt chủng nhằm vào cộng đồng những người nói tiếng Nga ở khu vực này.

Nga cho biết họ đã bỏ qua các phiên xử tại ICJ, còn được gọi là Tòa án Thế giới, ‘khi thấy sự vô lý rõ ràng của vụ kiện’. Sau đó, họ đã đệ trình một tài liệu bằng văn bản cho rằng tòa án không nên áp đặt bất kỳ biện pháp nào.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã hoan nghênh phán quyết của ICJ về các biện pháp khẩn cấp là ‘thắng lợi hoàn toàn’ trong vụ kiện chống Nga.

“Lệnh của ICJ mang tính ràng buộc theo luật pháp quốc tế. Nga phải tuân thủ ngay lập tức. Phớt lờ sẽ càng cô lập Nga hơn nữa,” ông Zelenskiy viết trên Twitter.

Đọc phán quyết hôm 17/3, thẩm phán chủ tọa Joan Donoghue nói tòa ‘quan ngại sâu sắc về việc Liên bang Nga sử dụng vũ lực ở Ukraine, vốn đặt ra các vấn đề rất nghiêm trọng về luật pháp quốc tế’.

VOA Tiếng Việt