HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Nỗ lực giải cứu người Việt Nam từ các đường dây lừa đảo ở tỉnh Preah Sihanouk gặp nhiều khó khăn khi số nạn nhân quá lớn và liên tục tăng, báo VNExpress dẫn lời ông Võ Ngọc Lý, Tổng Lãnh Sự Việt Nam tại Cambodia, hôm 14 Tháng Chín.
Từ đầu năm 2022 đến nay, Tổng Lãnh Sự Quán Việt Nam ở tỉnh Preah Sihanouk, Cambodia, đã phối hợp cùng giới chức nước này tổ chức khoảng 50-60 cuộc kiểm tra, đưa được hơn 600 người Việt Nam ra khỏi những cơ sở lao động trái phép và hỗ trợ đưa về nước.
Nhóm người Việt Nam được Cambodia trao trả tại cửa khẩu tỉnh An Giang hôm 1 Tháng Chín, sau cuộc giải cứu khỏi các casino. (Hình: Nguyễn Khánh/VNExpress)
Tuy nhiên, theo ông Võ Ngọc Lý, số người Việt Nam sang Cambodia quá nhiều và số lượng trở thành nạn nhân trong các đường dây lừa đảo lao động “việc nhẹ lương cao” ở Cambodia trên thực tế lớn hơn rất nhiều, trong khi hoạt động giải cứu “gặp rất nhiều thách thức.”
Tổng Lãnh Sự Quán Việt Nam ở Sihanoukville mỗi ngày nhận được hàng chục thông tin nhờ giải cứu từ nhiều nguồn khác nhau.
“Gần đây, hầu như lúc nào cũng có người gọi điện trình báo, cả ngày lẫn đêm. Tin nhắn, cuộc gọi đến liên tục,” ông Lý cho biết.
Do các nạn nhân khi liên lạc cầu cứu phải đánh cược sự an toàn của bản thân khi bị chủ lao động giám sát gắt gao, bởi vậy thông tin cầu cứu được gửi tới Tổng Lãnh Sự Quán thường không đầy đủ và rất khó xác minh.
“Nhiều tin nhắn chỉ có tên tuổi, chứng minh thư của nạn nhân. Người nhà chỉ biết họ sang Cambodia hoặc đang ở thành phố Sihanukville, không rõ ở khu vực nào. Một số gửi định vị, nhưng chỉ thể hiện khu vực 5-6 tòa nhà, không biết rõ là tòa nhà nào,” ông Lý kể.
Trong khi đó, cảnh sát Cambodia khi tiếp nhận thông tin đều yêu cầu phải cung cấp cụ thể số phòng, số tầng, địa chỉ tòa nhà mới cử lực lượng tới xác minh, do nguồn lực của cảnh sát sở tại của họ mỏng, trong khi phải cùng lúc giải quyết đề nghị hỗ trợ từ nhiều quốc gia có công dân trong tình cảnh tương tự.
Tổng Lãnh Sự Lý nêu ra một vấn đề nhức nhối nữa là số người Việt Nam đến Cambodia bằng con đường bất hợp pháp gia tăng quá nhanh.
“Cứ đưa được một người ra thì lại thêm 2-3 người tìm đường sang đây lao động bất hợp pháp,” ông Lý cho biết.
Theo ghi nhận của cơ quan đại diện Việt Nam, tình trạng người Việt trở thành nạn nhân trong các cơ sở lao động trái phép ở các địa bàn như thành phố Sihanoukville gia tăng và “diễn biến phức tạp,” kể từ cuối năm 2021 khi tình hình COVID-19 dần được kiểm soát và các biện pháp hạn chế đi lại ở biên giới hai nước được nới lỏng.
Các đường dây dùng mạng xã hội lôi kéo người Việt Nam vượt biên trái phép sang Cambodia với lời hứa “việc nhẹ, lương cao” không đòi hỏi trình độ chuyên môn, bằng cấp, hứa hẹn sẽ hỗ trợ chi phí, thủ tục nhập cảnh. Nạn nhân bị nhắm tới chủ yếu là thanh niên trong nhóm tuổi 20-30, thậm chí có những người mới 14-15 tuổi. Họ “cứ thấy bạn bè rủ là đi” mà không biết được những hiểm họa đang rình rập ở nơi đất khách quê người.
Nạn nhân buôn người được giải cứu ở Cambodia. (Hình minh họa: Tang Chhin Sothy/AFP via Getty Images)
Theo ông Lý, người Việt khi sang đến Cambodia thường được yêu cầu ký hợp đồng bằng tiếng Khmer, tiếng Anh hoặc tiếng Trung Quốc, không có tiếng Việt. Đại đa số đặt bút ký mà không biết trong hợp đồng có điều khoản gì và lập tức trở thành nạn nhân của đường dây lừa đảo.
Đến khi được giao việc thực tế, các nạn nhân này mới nhận ra công việc không đúng như hứa hẹn, mức lương không như kỳ vọng và phải chịu nhiều khoản phạt lớn mỗi khi vi phạm hợp đồng. Nhiều trường hợp nạn nhân bị hành hung và đòi tiền “đền bù hợp đồng” khi chống đối.
Theo ghi nhận của Tổng Lãnh Sự Quán, mức tiền chuộc mà các đường dây này đặt ra cho nạn nhân đã tăng mạnh trong hơn hai năm qua, từ mức phổ biến hơn $1,000 vào giai đoạn 2020-2021, tăng lên $2,000-$5,000 từ cuối năm ngoái, thậm chí có trường hợp bị đòi tới $20,000.
Nhiều người đã phải gọi điện về nhà cầu cứu, thậm chí dọa tự sát vì ở trong công ty “sống không bằng chết,” nên gia đình phải chạy vạy bán nhà, vay mượn để nộp tiền chuộc họ ra. Một số nạn nhân không gom đủ tiền chuộc đã tìm cách liên hệ với cơ quan hữu trách tại Việt Nam và Cambodia để nhờ giải cứu.
“Số nạn nhân được giải cứu và đưa ra khỏi những cơ sở như vậy dường như vẫn rất ít so với thực tế,” Tổng Lãnh Sự Võ Ngọc Lý ngao ngán nói. (Tr.N) [qd].