Có linh mục kia kể rằng khi coi lại những văn bút hay bài diễn giảng của mình cách đây mười năm, hai mươi năm.. thì tự hỏi: không biết sao mà hồi đó mình có thể viết/nói như vậy nhỉ, nghĩa là tự chê mình mà không trách mình vì nhận thức rằng tầm hiểu biết và kinh nghiệm văn bút và mục vụ diễn giảng của mình bấy giờ chỉ đến thế thôi.
Linh mục đó còn nói: viết lách và diễn giảng giống như nghệ thuật nấu ăn. Nấu ăn cho ngon và hấp dẫn thì phải biết cắt thái những kiểu khác nhau cho từng loại thịt, cá hoặc rau, quả. Món nào thái kiểu nào, cần loại gia vị nào, ướp bao lâu. Rồi món nào cần đun lâu cho nhừ, món nào chỉ cần đảo qua trên xong chảo nóng. Vì thế phải nấu riêng từng món trước, rồi nếu hợp mới trộn chung lại. Như vậy ăn mới ngon, mới dễ nhai, dễ nuốt và dễ tiêu hoá. Viết lách hay giảng giải lời Chúa sao cho người ta thức tỉnh để dễ nghe, dễ hiểu và dễ lãnh hội được thì đó cũng là một nghệ thuật.
Linh mục đó lại nói có khi từ năm nọ qua năm kia không chọn được đề tài thích hợp cho bài diễn giảng hay thuyết trình cho tới lúc đề tài nảy ra làm mình ưng ý, nói lên được những ý chính của bài giảng/thuyết. Nếu không chọn đề tài, mình sẽ dễ đi lang thang đây đó. Lúc đó bài thuyết/giảng sẽ trở thành những tư tưởng rời rạc mà không ăn khớp.
Rồi chính linh mục đó nói thêm: khi muốn có ý tưởng cho bài diễn thuyết hoặc bài diễn giảng, mà có khi cả giờ, cả ngày, cả tuần không ra ý tưởng. Có khi đêm nằm chưa ngủ được, hay ngủ rồi mà giật mình tỉnh dạy, tư tưởng tự nhiên nảy ra. Tư tưởng ra tới tấp như từng cơn gió giật vào cành sung làm sung rụng xuống ao, kêu: bõm.. bõm..; hay gió giật vào cành táo làm táo rớt xuống đất, nghe: bịch.. bịch... Trường hợp đó thì phải nhổm ra khỏi giường ghi vội tư tưởng xuống liền. Nếu không, sáng sau quên mất. Uổng! Có khi lên giường nằm rồi, tư tưởng lại ra tiếp. Đêm mùa đông, nằm đắp chăn, mà phải nhổm dậy ra khỏi giường thì cả là một hi sinh cố gắng lắm mới dậy nổi. Vậy mà có đêm phải nhổm dậy đến cả chục lần để ghi. Tư tưởng nảy ra đột xuất như vậy được gọi là nhận thức trực giác mà không cần suy luận.
Hằng Tuần Chúa Nói .. Ta Ðáp ... (xuất bản lần 1 tại Hoa Kì dưới tiêu đề: Hằng tuần Chúa Nói với Ta - Ta Đáp trả Lời Chúa), với địa chỉ Mạng lưới hoàn cầu là: www.chuanoitadap.net được cho ra đời là do sự đáp ứng thịnh tình của cử toạ thính giả, những lời ‘vàng tiếng ngọc’ của độc giả về loạt bài chiêm niệm lời Chúa và những ngỏ ý muốn có bản sao những bài chiêm niệm lời hằng sống. Những bài chiêm niệm lời Chúa mỗi Chúa nhật và Lễ trọng/Lễ kính/Lễ đặc biệt đã được diễn giảng trong các giáo xứ Mỹ và Việt hơn ba mươi năm mà tác giả phục vụ (xem trang iii) với vị thế phó xứ cũng như chánh xứ. Trong thời gian đó, những bài diễn giảng đã được cắt xén, thêm bớt, ráp nối và sửa chữa, hoặc đổi mới hoàn toàn theo kinh nghiệm hành trình sống đức tin và kinh nghiệm mục vụ diễn giảng của tác giả. Trong một chu kỳ ba năm, những bài chiêm niệm lời Chúa cũng được chia sẻ với độc giả của Nguyệt san Dân Chúa Mĩ Châu và một thời gian ba năm khác được chia sẻ với độc giả trên mạng lưới thông tin Vietcatholic Network – Thông Tấn Xã Công Giáo Việt Nam và trong một thời gian vắn với mạng tin Giáo phận Phú Cường.
Trong khi dọn bài giảng, người diễn giảng nói chung cần để cho lời Chúa được ấp ủ trong tâm hồn cả tuần lễ. Khi viết hay giảng, không những linh mục nhắm vào thính giả và độc giả mà còn nhắm vào chính mình, nghĩa là phúc âm hoá chính mình nữa. Khi một linh mục nghe mình diễn giảng hay đọc lại bài chiêm niệm của mình, thì đương sự lại trở thành thính giả hay độc giả để cùng đáp trả lời Chúa, hầu cho lời Ngài khỏi nằm bất động trong dĩ vãng hay trở thành tiếng nói một chiều. Trường hợp đó, người ta sẽ nói, viết, nghe bằng tim óc của mình. Nếu không có việc đáp trả, thì lời Chúa chỉ là lời độc thoại, thuộc quá vãng xa xưa mà không ăn nhằm gì tới nếp sống hiện tại.
Mỗi bài chiêm niệm mang chủ đề dựa theo tư tưởng nổi bật trong bài Phúc âm. Tư tưởng liên hệ của bài Thánh kinh Cựu Ước và bài Thánh Thư cũng được đưa vào khi có thể, để xây dựng chủ đề. Cuối bài chiêm niệm có lời nguyện cầu vắn tắt dựa theo tư tưởng lời Chúa của ngày Chúa nhật hoặc Lễ với tâm tình cảm tạ, tạ tội và xin ơn. Ước mong của tác giả là những ý tưởng lời nguyện này được dùng cho việc sáng tác thánh nhạc phụng vụ. Những hình vẽ về câu truyện Phúc âm (xem Ghi nhận tr. ix) nhằm giúp độc giả dễ chiêm niệm và cầu nguyện theo tư tưởng lời Chúa vào Chúa nhật và ngày Lễ liên hệ.
Sách nhằm chia sẻ với:
- Qúi linh mục quá bận rộn với công việc giáo xứ và với quí tu sĩ nam nữ.
- Tuy nhiên chủ đích của tác giả là nhắm chia sẻ với giáo dân Công giáo trong việc sửa soạn tâm hồn khi đến thánh đường
đón nhận lời Chúa và chiêm niệm lời Ngài trong tuần với tâm tình cầu nguyện tại nhà, nơi sở làm, khi ăn, khi ngủ, khi làm
việc, lúc giải trí. Ðể hiểu ý tưởng suy niệm diễn tiến, nên đọc trước ba bài Thánh kinh trong thánh lễ liên hệ. Sau kinh tối
trong tuần có thể đọc thêm lời nguyện cầu của bài suy niệm. Hi vọng những lời cầu nguyện của tác giả cũng có thể được
dùng làm lời nguyện cầu của độc giả.
- ·Sách còn nhắm chia sẻ với cả tín đồ Chính Thống và Tin Lành và quí tôn giáo khác hoặc người ngoài tôn giáo với tâm tư
thao thức đi tìm sự thật hoặc tìm hiểu những suy tư thần học về lời Chúa và cách sống đạo của người công giáo.
Ðây không phải là cuốn sách để đọc trong vòng mấy ngày hay mấy tuần lễ, nhưng là mỗi tuần dành năm hay mười phút đọc một bài để rồi chiêm niệm và cầu nguyện hay đọc làm tư tưởng nguyện gẫm chung. Tuy nhiên nếu có hứng và có giờ, có thể đọc hết luôn cuốn sách, rồi sau đó đọc lại từng bài. Sau chu kỳ ba năm lại đọc lại, nghĩa là có thể dùng suốt đời nếu có gì thôi thúc. Xin dùng lịch phụng vụ công giáo để theo dõi và đối chiếu xem Chúa nhật hay lễ nào thì đọc bài nào. Tuy nhiên bất cứ khi nào coi phần Nội dung, mà thấy đề tài nào thích hợp cho tâm trạng mình lúc đó, thì có thể đọc ngay vào lúc đó. Ðọc rồi mà thấy mình suy tư tán đồng, xin cho vài lời giới thiệu đến thân nhân và bạn hữu. Ước mong của tác giả là Hằng tuần Chúa Nói.. Ta Đáp ... được dịch ra những ngôn ngữ khác nhau để chia sẻ với độc giả tương lai đó đây và đón nhận tiếp những nhận xét của độc giả. Trong ý hướng đó thì, sách ấn bản bằng Anh ngữ với cùng tiêu đề: Every Week God Speaks - We Respond (đọc tắt từ: Every week God Speaks to us - We Respond to his Word) sẽ do một nhà xuất bản quốc tế tại Hoa Kì cho ra mắt độc giả trong tương lai gần.
Chân tình đa tạ.
Lm Gio-an Trần Bình Trọng
Lễ Thánh Mát-thêu, tông đồ thánh sử, ngày 21-09/2007